TRƯỜNG DOANH NHÂN HBR - HBR BUSINESS SCHOOL ×

LÃNH ĐẠO SÁNG TẠO: PHONG CÁCH DẪN DẮT TẠO BỨT PHÁ CHO DOANH NGHIỆP 4.0

Mục lục [Ẩn]

  • 1. Lãnh đạo sáng tạo là gì?
  • 2. Tầm quan trọng của lãnh đạo sáng tạo đối với doanh nghiệp
  • 3. 4 mô hình lãnh đạo sáng tạo
    • 3.1. Ba giai đoạn của lãnh đạo sáng tạo
    • 3.2. Mô hình 4C của lãnh đạo sáng tạo
    • 3.3. Mô hình Bước nhảy sáng tạo
    • 3.4. Mô hình SPARK
  • 4. 5 đặc điểm chính của nhà lãnh đạo sáng tạo
  • 5. Cách áp dụng phong cách lãnh đạo sáng tạo vào vận hành doanh nghiệp
    • 5.1. Thiết lập môi trường khuyến khích đổi mới
    • 5.2. Sử dụng các phương pháp sáng tạo
    • 5.3. Tạo không gian thử nghiệm và chấp nhận thất bại có kiểm soát
    • 5.4. Đo lường và tối ưu hóa ý tưởng sáng tạo
  • 6. Những thách thức của nhà lãnh đạo sáng tạo
  • 7. Những nhà lãnh đạo sáng tạo tại các doanh nghiệp lớn

Trong thời đại kinh doanh đầy biến động và cạnh tranh khốc liệt, lãnh đạo sáng tạo trở thành yếu tố then chốt quyết định sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp. Không chỉ dừng lại ở việc đưa ra ý tưởng mới, nhà lãnh đạo sáng tạo còn biết cách hoạch định chiến lược, truyền cảm hứng và tạo môi trường khuyến khích đổi mới liên tục. Cùng Trường Doanh Nhân HBR khám phá những tư duy tiên tiến, kỹ năng quản trị đột phá và chiến lược đổi mới hiệu quả, được chắt lọc từ kinh nghiệm thực tiễn và tri thức của các chuyên gia hàng đầu.

1. Lãnh đạo sáng tạo là gì?

Lãnh đạo sáng tạo là quá trình nhà lãnh đạo khai thác tối đa năng lực sáng tạo, đổi mới và dám phá vỡ những khuôn mẫu quen thuộc để tạo ra những bước đột phá. Trong bối cảnh môi trường kinh doanh và tổ chức luôn biến động, đây là yếu tố then chốt thúc đẩy sự phát triển. 

Lãnh đạo sáng tạo là gì?
Lãnh đạo sáng tạo là gì?

Những nhà lãnh đạo thành công thường là người tiên phong trong việc nắm bắt và dẫn dắt sự thay đổi, từ đó liên tục gặt hái những “thành quả ngọt ngào”.

Ví dụ: Elon Musk – nhà sáng lập và Giám đốc điều hành của Tesla, SpaceX và Neuralink – là một nhà lãnh đạo có tầm nhìn chiến lược, đã tạo ra những cuộc cách mạng trong các lĩnh vực xe điện, hàng không vũ trụ và công nghệ giao diện não – máy tính. 

Ông nổi tiếng với những mục tiêu táo bạo và đầy tham vọng, như kế hoạch định cư trên sao Hỏa, xây dựng mạng lưới internet toàn cầu, hay tích hợp con người với máy móc. Elon Musk luôn khuyến khích đội ngũ nhân viên thử nghiệm, học hỏi và liên tục cải tiến ý tưởng, đồng thời sẵn sàng thách thức các chuẩn mực hiện tại bằng những phương pháp tiếp cận phi truyền thống và mang tính đột phá.

Để hiểu rõ hơn về lãnh đạo sáng tạo, chúng ta cần nhìn lại quá trình hình thành và phát triển của khái niệm này qua các thời kỳ. Mỗi giai đoạn lịch sử không chỉ phản ánh quan điểm lãnh đạo của thời đó mà còn cho thấy cách tư duy về sáng tạo đã tiến hóa, từ việc coi đó là phẩm chất bẩm sinh, đến việc nhấn mạnh hành vi, bối cảnh, và cuối cùng là tầm nhìn chiến lược trong kỷ nguyên hiện đại.

  • Kỷ nguyên Phẩm cách (1840–1940): Tập trung vào những phẩm chất bẩm sinh như trí thông minh, sức hút, trí tưởng tượng – được xem là yếu tố quyết định khả năng lãnh đạo.
  • Kỷ nguyên Hành vi (1950–1960): Chuyển từ chú trọng đặc điểm cá nhân sang hành vi và hành động. Paul Torrance giới thiệu khái niệm “lãnh đạo sáng tạo” – khả năng khơi dậy và dẫn dắt nỗ lực sáng tạo thông qua 4 yếu tố: thiết lập không gian, tìm và giải quyết vấn đề, tạo ý tưởng, triển khai giải pháp.
  • Kỷ nguyên Tình huống (1970–1980): Nhấn mạnh vai trò của bối cảnh, nhiệm vụ và môi trường trong việc định hình phong cách lãnh đạo, đòi hỏi sự linh hoạt và thích ứng.
  • Kỷ nguyên Lãnh đạo Mới (1990–nay): Trong bối cảnh toàn cầu hóa và công nghệ phát triển nhanh, lãnh đạo sáng tạo cần tầm nhìn chiến lược, khả năng truyền cảm hứng, trao quyền và thúc đẩy đổi mới để tạo ra tác động tích cực và bền vững.
Quá trình hình thành và phát triển lãnh đạo sáng tạo qua các thời kỳ
Quá trình hình thành và phát triển lãnh đạo sáng tạo qua các thời kỳ

Việc hiểu rõ khái niệm và sự hình thành của lãnh đạo sáng tạo giúp chúng ta nhận diện được bản chất và vai trò quan trọng của phong cách này trong thời đại mới. Tuy nhiên, để thấy rõ sự khác biệt và ưu thế của lãnh đạo sáng tạo, cần đặt nó trong mối tương quan so sánh với phong cách lãnh đạo truyền thống

Chính sự đối chiếu này sẽ cho thấy vì sao lãnh đạo sáng tạo đang trở thành lựa chọn hàng đầu của nhiều doanh nghiệp muốn bứt phá, thay vì chỉ duy trì sự ổn định như trước đây.

Khía cạnh

Lãnh đạo sáng tạo

Lãnh đạo truyền thống

Tập trung

Đưa ra ý tưởng và giải pháp mới, khuyến khích đổi mới và thay đổi tích cực.

Duy trì hiệu quả, sự ổn định và tuân thủ các quy trình, cấu trúc sẵn có.

Ra quyết định

Dựa trên sự hợp tác, lắng nghe và cởi mở với nhiều quan điểm; sẵn sàng thử nghiệm ý tưởng mới.

Ra quyết định từ trên xuống, dựa vào thứ bậc và quy trình cố định.

Khả năng chấp nhận rủi ro

Chấp nhận rủi ro ở mức cao, miễn là được tính toán kỹ và có tiềm năng tạo đột phá.

Hạn chế rủi ro, ưu tiên tránh sai sót và giảm thiểu sự bất định.

Động lực

Xuất phát từ nội tại, chú trọng ý nghĩa, sự phát triển và hoàn thiện bản thân.

Phụ thuộc vào phần thưởng, hình phạt hoặc áp lực từ bên ngoài.

Môi trường làm việc

Cởi mở, linh hoạt, khuyến khích sáng tạo và tạo không khí tích cực.

Có cấu trúc, kỷ luật, dễ dự đoán và kiểm soát chặt chẽ.

Vai trò của lãnh đạo

Người dẫn dắt, cố vấn, huấn luyện viên và truyền cảm hứng.

Người chỉ huy, kiểm soát, chỉ đạo và ra quyết định cuối cùng.

Lãnh đạo sáng tạo không chỉ là một phong cách quản trị, mà còn là một triết lý dẫn dắt giúp tổ chức thích ứng linh hoạt với thay đổi, khai thác tối đa tiềm năng con người và tạo giá trị khác biệt. 

Ngược lại, lãnh đạo truyền thống hướng đến sự ổn định, an toàn và duy trì trật tự, trong khi lãnh đạo sáng tạo dám thử thách giới hạn, ưu tiên hợp tác và đổi mới để đạt thành công bền vững.

XEM THÊM: 9 PHONG CÁCH LÃNH ĐẠO ĐỂ XÂY DỰNG ĐỘI NGŨ KẾ CẬN TÀI NĂNG

2. Tầm quan trọng của lãnh đạo sáng tạo đối với doanh nghiệp

Trong bối cảnh thế giới biến đổi nhanh chóng, sự sáng tạo không còn là yếu tố tùy chọn mà đã trở thành một “năng lực sinh tồn” – phẩm chất cốt lõi của nhà lãnh đạo hiệu quả. Đây là động lực quan trọng thúc đẩy môi trường làm việc thành công và lành mạnh.

Tầm quan trọng của lãnh đạo sáng tạo đối với doanh nghiệp
Tầm quan trọng của lãnh đạo sáng tạo đối với doanh nghiệp

1 - Định hướng trong sự bất định và gián đoạn
Trước tốc độ thay đổi nhanh và khó dự đoán của môi trường kinh doanh, các phương pháp lãnh đạo truyền thống dần trở nên hạn chế. Nhà lãnh đạo sáng tạo sở hữu tư duy linh hoạt, sẵn sàng vượt qua giới hạn quen thuộc để tìm ra hướng đi mới. 

Họ có khả năng thích ứng nhanh, giải quyết hiệu quả những tình huống phức tạp và dẫn dắt tổ chức vượt qua khủng hoảng. Trong bối cảnh đầy thách thức, sự sáng tạo trở thành công cụ then chốt giúp họ định hình tương lai ngay cả khi đối diện với những yếu tố bất định.

2 - Tạo cơ hội đổi mới và phát triển
Với tầm nhìn xa và khả năng hình dung một tương lai tốt đẹp hơn, nhà lãnh đạo sáng tạo không chỉ đưa ra giải pháp mới mà còn truyền cảm hứng để người khác cùng hành động. Bằng việc nắm bắt cơ hội sáng tạo, họ có thể chủ động thích nghi với biến động, vượt qua rào cản và đón nhận những khả năng mới.
3 - Gia tăng động lực và sự gắn kết
Nhà lãnh đạo sáng tạo biết cách khơi dậy tinh thần và nhiệt huyết của đội ngũ. Thông qua việc xây dựng văn hóa khuyến khích đóng góp ý tưởng và tôn trọng sự đa dạng quan điểm, họ thúc đẩy sự hài lòng, nâng cao năng suất và hiệu quả làm việc. Một môi trường như vậy không chỉ tạo ra giá trị chung mà còn tăng cường sự gắn bó của nhân viên.
4 - Nâng cao năng lực giải quyết vấn đề và ra quyết định
Lãnh đạo sáng tạo kết hợp trí tưởng tượng, trực giác và tư duy logic để phân tích tình huống phức tạp, xác định nguyên nhân cốt lõi và đưa ra giải pháp tối ưu. Kỹ năng giao tiếp, thuyết phục và tạo ảnh hưởng giúp họ triển khai ý tưởng một cách hiệu quả, từ đó khơi dậy hành động và thúc đẩy những thay đổi mang ý nghĩa lâu dài.

Sáng tạo trong lãnh đạo không chỉ là khả năng đưa ra ý tưởng mới, mà còn là năng lực định hướng, truyền cảm hứng và dẫn dắt tổ chức vượt qua biến động. Trong thời đại đầy bất định, nhà lãnh đạo sáng tạo chính là người biến thách thức thành cơ hội, tạo nên môi trường làm việc gắn kết, năng động và thúc đẩy sự phát triển bền vững cho tổ chức.

3. 4 mô hình lãnh đạo sáng tạo

Trong kỷ nguyên kinh doanh biến động, lãnh đạo sáng tạo không chỉ là một kỹ năng, mà là năng lực cốt lõi giúp tổ chức tồn tại và bứt phá. Để phát huy tối đa khả năng đổi mới, nhà lãnh đạo cần những phương pháp và khung năng lực rõ ràng. 

Dưới đây là 4 mô hình lãnh đạo sáng tạo phổ biến và hiệu quả, được nhiều doanh nghiệp áp dụng thành công để nuôi dưỡng tư duy sáng tạo, truyền cảm hứng và thúc đẩy đổi mới ở mọi cấp độ.

3.1. Ba giai đoạn của lãnh đạo sáng tạo

Đây là mô hình mô tả quá trình phát triển năng lực lãnh đạo sáng tạo từ cấp độ cá nhân, đến đội nhóm và mở rộng ra toàn doanh nghiệp. Mục tiêu là đảm bảo sự sáng tạo được nuôi dưỡng và lan tỏa ở mọi cấp độ tổ chức.

  • Cá nhân sáng tạo: Rèn luyện kỹ năng và tư duy sáng tạo thông qua phản tư, học hỏi và chủ động đón nhận thử thách mới.
  • Đội nhóm sáng tạo: Xây dựng văn hóa sáng tạo bằng việc đặt mục tiêu rõ ràng, cung cấp nguồn lực và loại bỏ rào cản đổi mới.
  • Doanh nghiệp sáng tạo: Tích hợp sáng tạo vào chiến lược, hệ thống khen thưởng và cấu trúc tổ chức để duy trì đổi mới lâu dài.
Ba giai đoạn của lãnh đạo sáng tạo
Ba giai đoạn của lãnh đạo sáng tạo

Ví dụ thực tế: Google là minh chứng điển hình. Công ty khuyến khích nhân viên dành 20% thời gian làm việc để phát triển ý tưởng cá nhân, đồng thời tạo nhóm dự án đa phòng ban để thử nghiệm nhanh, từ đó nhiều sản phẩm nổi tiếng như Gmail và Google Maps ra đời.

3.2. Mô hình 4C của lãnh đạo sáng tạo

Mô hình 4C tập trung vào 4 yếu tố cốt lõi giúp nhà lãnh đạo khơi nguồn và duy trì sáng tạo trong tổ chức.

  • Curiosity (Tò mò): Khơi dậy khát vọng khám phá, đặt câu hỏi và tìm kiếm ý tưởng mới.
  • Courage (Can đảm): Sẵn sàng chấp nhận rủi ro và thử nghiệm những cách tiếp cận đột phá.
  • Collaboration (Hợp tác): Tạo môi trường làm việc nhóm cởi mở, trân trọng sự đa dạng quan điểm.
  • Connection (Kết nối): Xây dựng niềm tin, sự đồng cảm và gắn kết chặt chẽ với đội ngũ để truyền cảm hứng.
Mô hình 4C của lãnh đạo sáng tạo
Mô hình 4C của lãnh đạo sáng tạo

Ví dụ thực tế: Howard Schultz, cựu CEO Starbucks, đã áp dụng mô hình 4C khi tái cấu trúc thương hiệu. Ông khuyến khích nhân viên đóng góp ý tưởng, mạnh dạn thử nghiệm menu mới, tạo môi trường làm việc cởi mở và xây dựng mối quan hệ gắn bó bền chặt với toàn bộ đội ngũ.

3.3. Mô hình Bước nhảy sáng tạo

Là lộ trình gồm 6 bước giúp nhà lãnh đạo chuyển hóa ý tưởng từ giai đoạn hình thành sang thực thi, đồng thời duy trì động lực đổi mới dài hạn.

  • Tầm nhìn: Xác định viễn cảnh tương lai rõ ràng, truyền cảm hứng cho nhóm.
  • Chuẩn bị: Đặt mục tiêu cụ thể, huy động nguồn lực và sẵn sàng giải quyết thách thức.
  • Cảm hứng: Xây dựng văn hóa sáng tạo, hợp tác và sẵn sàng chấp nhận rủi ro.
  • Đổi mới: Khám phá, thử nghiệm ý tưởng mới và thách thức giả định cũ.
  • Triển khai: Hiện thực hóa ý tưởng, vượt qua trở ngại và điều chỉnh khi cần.
  • Tuyên dương: Ghi nhận thành tựu, học từ thất bại và duy trì tinh thần sáng tạo.
Mô hình Bước nhảy sáng tạo
Mô hình Bước nhảy sáng tạo

Ví dụ thực tế: Apple dưới thời Steve Jobs đã áp dụng quy trình tương tự khi phát triển iPhone. Từ tầm nhìn “một thiết bị thay đổi cách con người giao tiếp” đến thử nghiệm hàng loạt nguyên mẫu, chuẩn bị chuỗi cung ứng, triển khai sản xuất hàng loạt và cuối cùng là ra mắt sản phẩm mang tính cách mạng.

3.4. Mô hình SPARK

SPARK là công thức 5 bước giúp kích hoạt, tăng tốc và duy trì sáng tạo liên tục.

  • Stimulate (Kích thích): Khuyến khích đặt câu hỏi, khám phá và thử nghiệm.
  • Provoke (Khơi gợi): Thách thức giả định, phá bỏ rào cản và đón nhận quan điểm đa chiều.
  • Accelerate (Tăng tốc): Cung cấp nguồn lực, loại bỏ rào cản và trao quyền cho đội nhóm.
  • Refine (Tinh chỉnh): Hoàn thiện ý tưởng dựa trên phản hồi và kinh nghiệm.
  • Keep going (Tiến tới): Duy trì động lực, ăn mừng thành quả và khuyến khích sáng tạo liên tục.
Mô hình SPARK
Mô hình SPARK

Ví dụ thực tế: Netflix đã áp dụng SPARK khi chuyển đổi từ dịch vụ cho thuê DVD sang nền tảng streaming. Họ kích thích đội ngũ sáng tạo mô hình kinh doanh mới, thách thức cách thức tiêu thụ nội dung truyền thống, tăng tốc triển khai công nghệ streaming, tinh chỉnh dựa trên phản hồi người dùng và liên tục đổi mới để giữ vị trí dẫn đầu.

4. 5 đặc điểm chính của nhà lãnh đạo sáng tạo

Trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt và thay đổi nhanh chóng của thị trường, vai trò của nhà lãnh đạo sáng tạo trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Họ không chỉ là người đưa ra những ý tưởng đột phá, mà còn là nguồn cảm hứng, định hướng và dẫn dắt tổ chức vượt qua thách thức để đạt được thành công bền vững. 

Dưới đây là năm đặc điểm nổi bật giúp phân biệt một nhà lãnh đạo sáng tạo với các phong cách lãnh đạo truyền thống.

5 đặc điểm chính của nhà lãnh đạo sáng tạo
5 đặc điểm chính của nhà lãnh đạo sáng tạo

1 - Tầm nhìn

Nhà lãnh đạo sáng tạo sở hữu tư duy “nhìn xa trông rộng”, không chỉ giới hạn ở mục tiêu ngắn hạn mà còn hình dung rõ ràng về một tương lai lý tưởng và truyền cảm hứng để người khác cùng hiện thực hóa. Họ biết cách biến tầm nhìn thành động lực thúc đẩy hành động, đồng thời định hình hướng đi cho tổ chức trong dài hạn.

2 - Tư duy chiến lược

Lãnh đạo sáng tạo tư duy một cách hệ thống, xác định được mô hình, mối liên kết và tiềm năng ẩn giấu. Họ thành thạo trong việc lập kế hoạch, phân bổ nguồn lực và tối ưu hóa nhân sự cũng như ý tưởng để đạt hiệu quả cao nhất. Đặc biệt, họ biết chia nhỏ mục tiêu lớn thành các bước cụ thể, giúp việc quản lý và triển khai trở nên hiệu quả hơn.

3 - Khả năng kích hoạt sáng tạo

Không chỉ sở hữu sự sáng tạo cá nhân, họ còn biết cách khơi dậy và nhân rộng tư duy đổi mới trong toàn đội ngũ. Thông qua việc đặt ra những câu hỏi đột phá, phá bỏ giới hạn tư duy cũ và áp dụng các phương pháp huấn luyện (coaching) chiến lược, họ khuyến khích mọi người đề xuất giải pháp mới và chấp nhận thử nghiệm để đạt đột phá.

4 - Khả năng thích nghi

Trong môi trường biến động liên tục, lãnh đạo sáng tạo chứng tỏ năng lực thích nghi và điều hướng tổ chức vượt qua biến động. Họ tiếp cận vấn đề với sự linh hoạt, học hỏi nhanh chóng từ những thay đổi và biết cách biến thách thức thành cơ hội. Sự thích nghi của họ còn truyền cảm hứng cho đội ngũ kiên định và bền bỉ trong giai đoạn khó khăn.

5 - Thấu cảm trong quan hệ

Lãnh đạo sáng tạo thấu hiểu và đánh giá đúng quan điểm của người khác, tạo dựng môi trường mà mọi thành viên đều cảm thấy được tôn trọng và lắng nghe. Họ xây dựng sự tin tưởng thông qua quan tâm chân thành và thấu cảm với cảm xúc, khó khăn cá nhân của từng người. Từ đó, họ thúc đẩy sự hợp tác, khuyến khích trao đổi cởi mở và phát huy tối đa sức mạnh tập thể.

Những đặc điểm trên không chỉ tạo nên hình mẫu nhà lãnh đạo sáng tạo trong thời đại mới, mà còn là nền tảng giúp họ xây dựng uy tín, tạo ảnh hưởng và chinh phục lòng tin của đội ngũ. Tuy nhiên, để nhân sự thực sự “tâm phục khẩu phục”, nhà lãnh đạo cần không chỉ hội tụ những phẩm chất này mà còn biết lựa chọn phong cách lãnh đạo phù hợp với văn hóa doanh nghiệp và đặc điểm con người.

Nếu bạn muốn hiểu rõ hơn phong cách lãnh đạo nào giúp gắn kết đội ngũ và khiến nhân sự sẵn sàng cống hiến hết mình, hãy xem ngay video chia sẻ từ Tony Dzung – Chủ tịch Trường Doanh Nhân HBR tại đây

5. Cách áp dụng phong cách lãnh đạo sáng tạo vào vận hành doanh nghiệp

Lãnh đạo sáng tạo không chỉ là việc nghĩ ra những ý tưởng đột phá, mà quan trọng hơn là biến những ý tưởng đó thành hiện thực và đưa chúng vào vận hành hiệu quả trong doanh nghiệp. 

Để làm được điều này, nhà lãnh đạo cần xây dựng môi trường phù hợp, áp dụng các phương pháp quản trị sáng tạo, tạo điều kiện thử nghiệm và liên tục tối ưu.

Cách áp dụng phong cách lãnh đạo sáng tạo vào vận hành doanh nghiệp
Cách áp dụng phong cách lãnh đạo sáng tạo vào vận hành doanh nghiệp

5.1. Thiết lập môi trường khuyến khích đổi mới

Một môi trường làm việc giàu cảm hứng và khuyến khích đổi mới là nền tảng của lãnh đạo sáng tạo. Điều này không chỉ giúp nhân viên cảm thấy an toàn khi chia sẻ ý tưởng mà còn tạo động lực để họ đóng góp giá trị cho doanh nghiệp.

  • Xây dựng văn hóa mở: Mọi nhân viên, bất kể cấp bậc, đều có thể đưa ra ý tưởng. Ý kiến của họ được lắng nghe và phản hồi một cách nghiêm túc.
  • Khuyến khích thử thách hiện trạng: Tạo điều kiện để nhân viên đặt câu hỏi “Tại sao?” và “Điều gì sẽ xảy ra nếu…?”, từ đó khơi mở tư duy đột phá.
  • Khen thưởng sáng kiến: Thiết lập hệ thống ghi nhận, khen thưởng không chỉ cho những ý tưởng thành công mà cả những nỗ lực sáng tạo có giá trị học hỏi.

Ví dụ: Google cho phép nhân viên dành 20% thời gian để phát triển ý tưởng cá nhân. Chính sách này đã tạo ra Gmail, Google News và nhiều sản phẩm thành công khác.

5.2. Sử dụng các phương pháp sáng tạo

Ba phương pháp dưới đây giúp khai thác tối đa năng lực sáng tạo của đội ngũ và đảm bảo ý tưởng được phát triển theo hướng thực tiễn.

  • Brainstorming: Tổ chức các buổi thảo luận mở, mời nhiều phòng ban cùng tham gia để tạo ra ý tưởng đa chiều. Quan trọng là không phán xét trong giai đoạn phát triển ý tưởng.
  • Design Thinking: Đặt khách hàng làm trung tâm của mọi giải pháp. Quy trình gồm 5 bước: thấu hiểu – xác định vấn đề – phát triển ý tưởng – tạo nguyên mẫu – thử nghiệm.
  • Agile Leadership: Quản trị theo hướng linh hoạt, phản ứng nhanh trước thay đổi. Thay vì các dự án kéo dài hàng tháng, chia thành các chu kỳ ngắn để kiểm tra, cải tiến liên tục.
3 phương pháp sáng tạo
3 phương pháp sáng tạo

Ví dụ: IDEO – công ty tư vấn sáng tạo toàn cầu – áp dụng Design Thinking để giúp các thương hiệu như Apple, Nike, Ford tạo ra sản phẩm đáp ứng sát nhu cầu khách hàng.

5.3. Tạo không gian thử nghiệm và chấp nhận thất bại có kiểm soát

Không có sáng tạo nào đảm bảo thành công tuyệt đối. Nhà lãnh đạo sáng tạo cần tạo ra môi trường mà nhân viên dám thử và không sợ sai.

  • Xây dựng “phòng lab” sáng tạo: Khu vực hoặc dự án thử nghiệm tách biệt, nơi nhân viên có thể thử ý tưởng mới mà không ảnh hưởng đến hoạt động chính.
  • Chấp nhận thất bại nhỏ: Miễn là có giá trị học hỏi và không gây thiệt hại lớn, thất bại được coi là bước đệm để cải thiện ý tưởng.
  • Quy trình thử nghiệm nhanh: Bắt đầu với quy mô nhỏ, ngân sách thấp, kiểm chứng nhanh trước khi triển khai toàn diện.

 Ví dụ: Amazon thử nghiệm nhiều ý tưởng mới trong phạm vi giới hạn. Nếu thành công, họ nhân rộng; nếu thất bại, họ học hỏi và điều chỉnh ngay.

5.4. Đo lường và tối ưu hóa ý tưởng sáng tạo

Đổi mới phải gắn liền với hiệu quả, và để đạt điều đó, cần có hệ thống đo lường và cải tiến liên tục.

  • Xác định KPIs rõ ràng: Ví dụ, doanh thu từ sản phẩm mới, tỷ lệ khách hàng hài lòng, thời gian từ ý tưởng đến triển khai.
  • Thu thập phản hồi: Lấy ý kiến từ khách hàng, nhân viên và các bên liên quan để đánh giá tính khả thi và hiệu quả của ý tưởng.
  • Tối ưu hóa liên tục: Loại bỏ những yếu tố không hiệu quả, tập trung nguồn lực vào những điểm mạnh đã được kiểm chứng.

Ví dụ: Netflix liên tục phân tích dữ liệu hành vi người dùng để cải thiện thuật toán gợi ý, giúp tăng thời gian sử dụng và giữ chân khách hàng.

Việc áp dụng phong cách lãnh đạo sáng tạo vào vận hành doanh nghiệp không chỉ giúp khơi dậy tiềm năng đổi mới trong đội ngũ mà còn tạo lợi thế cạnh tranh bền vững. Khi nhà lãnh đạo biết xây dựng môi trường phù hợp, áp dụng phương pháp sáng tạo, tạo điều kiện thử nghiệm và tối ưu hóa liên tục, doanh nghiệp sẽ sẵn sàng bứt phá trong mọi hoàn cảnh.

6. Những thách thức của nhà lãnh đạo sáng tạo

Trong thời đại cạnh tranh toàn cầu và thay đổi nhanh chóng, lãnh đạo sáng tạo không chỉ cần khả năng đưa ra ý tưởng đột phá, mà còn phải đối mặt với nhiều rào cản trong quá trình hiện thực hóa tầm nhìn. Việc đổi mới thường đi kèm với sự chống đối, rủi ro và áp lực duy trì ổn định hoạt động kinh doanh. 

Dưới đây là những thách thức tiêu biểu mà một nhà lãnh đạo sáng tạo thường gặp phải:

Những thách thức của nhà lãnh đạo sáng tạo
Những thách thức của nhà lãnh đạo sáng tạo

1 - Sự chống đối từ nội bộ khi đề xuất ý tưởng mới

Ngay cả những ý tưởng sáng tạo nhất cũng có thể gặp phải sự hoài nghi từ hội đồng quản trị, ban lãnh đạo hoặc nhân viên. Nguyên nhân thường xuất phát từ lo ngại rủi ro tài chính, sự phân tán nguồn lực hoặc ảnh hưởng tiêu cực đến sản phẩm/dịch vụ cốt lõi đang vận hành ổn định.

2 - Cân bằng giữa đổi mới và duy trì ổn định

Nhà lãnh đạo sáng tạo phải tìm ra điểm cân bằng tinh tế giữa việc khám phá thị trường mới, thử nghiệm sản phẩm đột phá và đảm bảo hoạt động hiện tại không bị gián đoạn. Đây là thử thách lớn bởi đổi mới liên tục có thể gây xáo trộn hệ thống và nguồn lực.

3 - Quản lý rủi ro và thuyết phục các bên liên quan

Đổi mới luôn đi kèm rủi ro. Do đó, lãnh đạo sáng tạo cần dựa trên dữ liệu nghiên cứu thị trường, phân tích cơ hội và đánh giá tác động để thuyết phục các bên liên quan đồng thuận triển khai ý tưởng.

4 - Xử lý sự chống đối do thói quen làm việc cũ

Nhân viên lâu năm thường quen với cách vận hành truyền thống và có xu hướng chống lại những thay đổi. Thuyết phục họ chấp nhận cái mới đòi hỏi sự kiên nhẫn, kỹ năng giao tiếp và tạo ra những trải nghiệm thành công nhỏ để xây dựng niềm tin.

5 - Triển khai thay đổi theo từng bước nhỏ

Để giảm thiểu gián đoạn, các ý tưởng sáng tạo nên được thử nghiệm ở quy mô nhỏ trước khi mở rộng. Việc này giúp nhà lãnh đạo đánh giá tính khả thi, điều chỉnh quy trình và huấn luyện nhân sự để đảm bảo sự chuyển đổi diễn ra suôn sẻ.

6 - Duy trì kiên nhẫn và giao tiếp rõ ràng

Trong quá trình chuyển đổi, giao tiếp minh bạch và thường xuyên giúp đội ngũ hiểu rõ mục tiêu, lợi ích và tầm quan trọng của thay đổi. Sự kiên nhẫn của lãnh đạo là yếu tố then chốt để duy trì sự đồng thuận và giảm thiểu xung đột.

Nhà lãnh đạo sáng tạo thành công không chỉ dựa vào ý tưởng mới mẻ, mà còn ở khả năng vượt qua những rào cản tâm lý, tổ chức và chiến lược. Bằng việc kết hợp tầm nhìn, kỹ năng quản trị thay đổi và nghệ thuật thuyết phục, họ có thể biến thách thức thành cơ hội, giúp tổ chức không ngừng đổi mới và phát triển bền vững.

Những thách thức mà nhà lãnh đạo sáng tạo phải đối mặt không chỉ nằm ở việc nghĩ ra ý tưởng đột phá, mà còn ở khả năng biến chúng thành hiện thực, vượt qua rào cản nội bộ, thuyết phục các bên liên quan và duy trì sự đổi mới bền vững. Trong thời đại mà công nghệ thay đổi từng ngày, AI không còn là xu hướng xa vời mà đã trở thành “vũ khí chiến lược” giúp nhà lãnh đạo tối ưu nguồn lực, ra quyết định nhanh chóng và mở ra những cơ hội tăng trưởng chưa từng có.

Dẫn dắt bởi Mr. Tony Dzung - Chủ tịch Hội đồng Quản trị HBR Holdings
Dẫn dắt bởi Mr. Tony Dzung - Chủ tịch Hội đồng Quản trị HBR Holdings

Để làm được điều đó, bạn cần hơn cả kiến thức – bạn cần một lộ trình rõ ràng, chiến lược phù hợp và phương pháp ứng dụng AI vào thực tiễn doanh nghiệp. Và đó chính là lý do Trường Doanh Nhân HBR mang đến chương trình “AI for Business Leaders: Chiến lược & Lộ trình ứng dụng AI vào doanh nghiệp.

🚀 Đây là thời điểm để bạn trở thành nhà lãnh đạo tiên phong!

  • Nắm bắt xu hướng AI và cơ hội vàng trong kinh doanh.
  • Xây dựng chiến lược AI phù hợp với ngành nghề và mục tiêu doanh nghiệp.
  • Tự tin triển khai lộ trình ứng dụng AI thực tiễn, giảm rủi ro – tối đa hiệu quả.

Số lượng chỗ có hạn – Đăng ký ngay hôm nay để biến AI thành đòn bẩy giúp doanh nghiệp bứt phá và dẫn đầu thị trường!

ĐĂNG KÝ NHẬN TƯ VẤN KHOÁ HỌC HBR

Anh/Chị đang kinh doanh trong lĩnh vực gì?
Bạn vui lòng điền đầy đủ thông tin!
Loading...
ĐĂNG KÝ NGAY

7. Những nhà lãnh đạo sáng tạo tại các doanh nghiệp lớn

Trong thế giới kinh doanh hiện đại, nhiều nhà lãnh đạo sáng tạo đã định hình lại toàn bộ ngành nghề, đưa doanh nghiệp của họ từ khởi nghiệp trở thành thương hiệu toàn cầu. Họ là những người có tầm nhìn vượt thời đại, biết cách truyền cảm hứng và biến ý tưởng thành hiện thực. 

Dưới đây là bốn gương mặt tiêu biểu và những lý do khiến họ trở thành hình mẫu của lãnh đạo sáng tạo.

1 - Jack Ma - Người tiên phong của thương mại điện tử Trung Quốc

Jack Ma, đồng sáng lập và cựu Chủ tịch điều hành Alibaba, là một trong những nhân vật có ảnh hưởng lớn nhất trong ngành thương mại điện tử toàn cầu. Xuất phát từ con số 0 và không có nền tảng công nghệ, ông đã xây dựng Alibaba trở thành một đế chế khổng lồ.

Jack Ma - Người tiên phong của thương mại điện tử Trung Quốc
Jack Ma - Người tiên phong của thương mại điện tử Trung Quốc

Jack Ma được coi là nhà lãnh đạo sáng tạo bởi:

  • Ông sở hữu tầm nhìn chiến lược, tiên đoán chính xác tiềm năng bùng nổ của thương mại điện tử tại Trung Quốc khi hầu hết mọi người còn hoài nghi.
  • Luôn khuyến khích đổi mới trong nội bộ, tạo môi trường mở cho nhân viên thử nghiệm ý tưởng mới.
  • Không chỉ tập trung vào lợi nhuận, Jack Ma còn đầu tư mạnh vào giáo dục và trách nhiệm xã hội, tạo ra giá trị vượt ra ngoài khuôn khổ kinh doanh.

2 - Bill Gates - Kiến trúc sư của kỷ nguyên máy tính cá nhân

Bill Gates, đồng sáng lập Microsoft và Chủ tịch Quỹ Bill & Melinda Gates, đã thay đổi cách thế giới sử dụng máy tính, biến nó từ công cụ xa xỉ thành phương tiện phổ biến cho mọi người.

Bill Gates - Kiến trúc sư của kỷ nguyên máy tính cá nhân
Bill Gates - Kiến trúc sư của kỷ nguyên máy tính cá nhân

Ông là nhà lãnh đạo sáng tạo nhờ:

  • Luôn đi trước thời đại trong việc phát triển phần mềm và dự đoán xu hướng công nghệ.
  • Không ngừng tìm kiếm giải pháp sáng tạo để giải quyết các vấn đề toàn cầu, từ y tế, giáo dục đến biến đổi khí hậu.
  • Kết hợp thành công giữa tư duy kinh doanh và hoạt động từ thiện, chứng minh rằng sáng tạo có thể phục vụ cả lợi ích kinh tế và nhân văn.

3 - Steve Jobs - Người tạo ra cuộc cách mạng công nghệ

Steve Jobs, đồng sáng lập Apple và Pixar, đã để lại di sản sâu đậm trong ngành công nghệ và giải trí. Ông biến những sản phẩm điện tử thành biểu tượng văn hóa, thay đổi cách con người giao tiếp và làm việc.

Steve Jobs - Người tạo ra cuộc cách mạng công nghệ
Steve Jobs - Người tạo ra cuộc cách mạng công nghệ

Steve Jobs được biết đến là nhà lãnh đạo sáng tạo vì:

  • Tư duy thiết kế độc đáo, tập trung vào sự đơn giản và trải nghiệm người dùng.
  • Khả năng kết hợp nghệ thuật và công nghệ để tạo ra những sản phẩm mang tính đột phá.
  • Đặt tiêu chuẩn chất lượng cực cao, thúc đẩy đội ngũ luôn vượt qua giới hạn để đạt sự xuất sắc.

4 - Walt Disney - Người biến giấc mơ thành hiện thực

Walt Disney, nhà sáng lập The Walt Disney Company, đã tạo ra một đế chế giải trí mang tính biểu tượng toàn cầu. Ông là người đứng sau những nhân vật hoạt hình huyền thoại và công viên giải trí nổi tiếng khắp thế giới.

Walt Disney - Người biến giấc mơ thành hiện thực
Walt Disney - Người biến giấc mơ thành hiện thực

Ông xứng đáng là nhà lãnh đạo sáng tạo bởi:

  • Trí tưởng tượng phong phú và khả năng kể chuyện độc đáo, thu hút hàng triệu khán giả.
  • Luôn đón đầu công nghệ mới để cải tiến sản phẩm và nâng cao trải nghiệm khách hàng.
  • Truyền cảm hứng cho nhân viên theo đuổi ước mơ, đồng thời tạo ra môi trường làm việc khuyến khích sáng tạo không ngừng.

Jack Ma, Bill Gates, Steve Jobs và Walt Disney đều minh chứng rằng lãnh đạo sáng tạo là yếu tố cốt lõi giúp doanh nghiệp bứt phá. Từ tầm nhìn chiến lược, khả năng đổi mới, cho đến việc tạo ra ảnh hưởng tích cực cho cộng đồng, họ đều để lại những di sản vượt thời gian và là hình mẫu cho mọi nhà lãnh đạo trong kỷ nguyên mới.





lãnh đạo sáng tạo là gì

Lãnh đạo sáng tạo là quá trình nhà lãnh đạo khai thác tối đa năng lực sáng tạo, đổi mới và dám phá vỡ những khuôn mẫu quen thuộc để tạo ra những bước đột phá.

Thông tin tác giả

Tony Dzung tên thật là Nguyễn Tiến Dũng, là một doanh nhân, chuyên gia về marketing và nhân sự, diễn giả truyền cảm hứng có tiếng tại Việt Nam. Hiện Mr. Tony Dzung là Chủ tịch Hội đồng quản trị HBR Holdings - hệ sinh thái HBR Holdings bao gồm 4 thương hiệu giáo dục: Tiếng Anh giao tiếp Langmaster, Trường Doanh Nhân HBR, Hệ thống luyện thi IELTS LangGo Tiếng Anh Trẻ Em BingGo Leaders. 

Đặc biệt, Mr. Tony Dzung còn là một trong những người Việt Nam đầu tiên đạt được bằng cấp NLP Master từ Đại học NLP và được chứng nhận bởi Hiệp hội NLP Hoa Kỳ. Anh được đào tạo trực tiếp về quản trị từ các chuyên gia nổi tiếng đến từ các trường đại học hàng đầu trên thế giới như Harvard, Wharton (Upenn), Học viện Quân sự Hoa Kỳ West Point, SMU và MIT...

ĐĂNG KÝ NHẬN TƯ VẤN KHÓA HỌC CỦA HBR
ĐĂNG KÝ NHẬN TƯ VẤN KHÓA HỌC CỦA HBR
Đăng ký ngay
Hotline